Βαρηκοΐα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μειωμένη ικανότητα ακοής ενός ατόμου. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι βαρηκοΐας, με τον καθένα να διακρίνεται από διαφορετικά χαρακτηριστικά και αντίστοιχη βαρύτητα εκδηλώσεων.
Ανάλογα με την περιοχή που προσβάλλεται, η πάθηση μπορεί να επηρεάζει είτε το ένα, είτε και τα δύο αυτιά.
Η βαρηκοΐα διακρίνεται στους παρακάτω τύπους:
Βαρηκοΐα αγωγής
Η βαρηκοΐα αγωγής παρουσιάζεται όταν υπάρχει πρόβλημα στο έξω ή στο μέσο αυτί. Αποτέλεσμα είναι ο ήχος που φτάνει στο έσω αυτί να μην είναι αρκετά δυνατός. Η βαρηκοΐα αγωγής συνήθως είναι προσωρινή, καθώς τις περισσότερες φορές οφείλεται σε παθήσεις του αυτιού που αντιμετωπίζονται εύκολα.
Ποια είναι τα συχνότερα αίτια της βαρηκοΐας αγωγής;
Τα συχνότερα αίτια της βαρηκοΐας αγωγής είναι τα εξής:
- Απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου από κερί (κυψελίδα) ή ξένα σώματα
- Εκκριτική ωτίτιδα (υγρό στο αυτί)
- Οξεία μέση ωτίτιδα
- Διάτρηση τυμπάνου
- Ατρησία του έξω ακουστικού πόρου
- Ανωμαλία των οσταρίων
Νευροαισθητήρια βαρηκοΐα (ή αντιλήψεως)
Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα (ή αντιλήψεως) οφείλεται σε βλάβη ή δυσλειτουργία του έσω ωτός (κοχλία) ή του ακουστικού νεύρου. Η απώλεια ακοής σε αυτήν την περίπτωση είναι μόνιμη και συμβαίνει και στις δύο πλευρές (αμφοτερόπλευρα). Μπορεί να είναι εκ γενετής ή επίκτητη (πρόκληση από σοβαρές λοιμώξεις, όπως η μηνιγγίτιδα).
Ιδιαίτερης σημασίας είναι η έγκαιρη διάγνωσή της, καθότι, σε διαφορετική περίπτωση, μπορεί να επηρεάσει τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.
Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα δεν αποκαθίσταται με χειρουργική επέμβαση, ενώ η εφαρμογή ακουστικών αποτελεί την κατάλληλη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ποια είναι τα συχνότερα αίτια νευροαισθητήριας βαρηκοΐας;
Τα συχνότερα αίτια νευροαισθητήριας βαρηκοΐας είναι τα παρακάτω:
- Κληρονομικά ή γενετικά αίτια
- Ακουστικό τραύμα (έκθεση σε πολύ δυνατό θόρυβο)
- Παρενέργειες φαρμάκων (ωτοτοξικότητα)
- Διάφορες παθήσεις (πχ διαβήτης, νεφροπάθεια)
- Τραυματισμός κεφαλής (κάταγμα της βάσης του κρανίου)
- Φλεγμονές και λοιμώδη νοσήματα (πχ μηνιγγίτιδα, ερυθρά, ιλαρά, γρίπη, παρωτίτιδα, έρπης ζωστήρας, CMV)
- Ακουστικό νευρίνωμα και άλλοι όγκοι της περιοχής
- Γήρανση
Μικτή βαρηκοΐα
Η μικτή βαρηκοΐα αποτελεί το συνδυασμό των δύο παραπάνω τύπων. Το συγκεκριμένο πρόβλημα αφορά τόσο την αγωγή του ήχου όσο και το έσω αυτί και το ακουστικό νεύρο.
Ο τρόπος αντιμετώπισης της μικτής βαρηκοΐας καθορίζεται με βάση το βαθμό σοβαρότητας και τα χαρακτηριστικά της κάθε βλάβης.
Ακουστική νευροπάθεια ή ακουστικός απο-συγχρονισμός
Η ακουστική νευροπάθεια ή ακουστικός απο-συγχρονισμός αποτελεί παθολογική κατάσταση που αφορά τη νευρική επεξεργασία των ακουστικών ερεθισμάτων. Ανάμεσα στα παιδιά με γνωστή νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, ένα ποσοστό 2-15% εμφανίζει παράλληλα καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας και της γλώσσας που δεν δικαιολογείται από το βαθμό βαρηκοΐας.
Η διάγνωση της νόσου θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα, ιδανικά το πρώτο τρίμηνο ή εξάμηνο ζωής. Σκοπός είναι η έγκαιρη και καλύτερη αντιμετώπιση της πάθησης και η πρόληψη τυχόν διαταραχών στην ανάπτυξη του λόγου. Για τη διάγνωση/διαφοροδιάγνωση πραγματοποιείται ακοολογικός έλεγχος.
Η πορεία της νόσου ποικίλλει:
- Ορισμένα παιδιά μπορεί να βελτιωθούν μεγαλώνοντας και να αναπτύξουν λόγο
- Άλλα παιδιά μπορεί να παραμείνουν σταθερά
- Κάποιες περιπτώσεις παιδιών ενδέχεται να επιδεινωθούν
Ποια είναι τα σημάδια βαρηκοΐας που πρέπει να οδηγήσουν τον ασθενή στον Ωρλ;
Υπάρχουν είτε ήπια, είτε έντονα σημάδια βαρηκοΐας, στα οποία ο ασθενής πρέπει να δώσει σημασία και να οδηγηθεί στον ωτορινολαρυγγολόγο.
Αν έχετε βρεθεί σε ορισμένες από τις παρακάτω καταστάσεις, απευθυνθείτε σε Ωρλ για διερεύνηση:
- Θεωρώ ότι οι άνθρωποι γύρω μου μιλούν χαμηλόφωνα
- Αυξάνω την ένταση στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο ή το τηλέφωνο
- Όταν είμαι έξω δεν είμαι σίγουρος από πού προέρχονται οι ήχοι
- Δεν ακούω τι μου λένε αν δεν με κοιτάζουν άμεσα
- Έχω προβλήματα αναγνώρισης της ομιλίας, ειδικά όταν είναι πολλά άτομα μαζεμένα
- Δυσκολεύομαι να συνομιλήσω σε πολυσύχναστο μέρος με θόρυβο
- Δεν θυμάμαι τι μου είπαν οι δικοί μου άνθρωποι
- Αισθάνομαι ότι οι γνωστοί μου κουράζονται να μου επαναλαμβάνουν τα ίδια πράγματα
Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης της βαρηκοΐας;
Οι τρόποι αντιμετώπισης της βαρηκοΐας εξαρτώνται κυρίως από την αιτία και το βαθμό σοβαρότητας:
- Σωληνίσκοι αερισμού ώτων
- Οσταριοπλαστική
- Τυμπανοπλαστική
- Ειδικές βοηθητικές συσκευές όπως συστήματα FM, ξυπνητήρι με δόνηση κλπ
- Ακουστικά βαρηκοΐας
- Οστικά εμφυτευόμενο ακουστικό βαρηκοΐας (Baha®)
- Εμφύτευμα μέσου ωτός (SOUNDBRIDGE)
- Κοχλιακά Εμφυτεύματα (CI)
- Εμφύτευμα εγκεφαλικού στελέχους