Η αμυγδαλίτιδα συνήθως προκαλείται από ιούς, μπορεί όμως να προκληθεί και από βακτήρια. Έτσι, διακρίνεται σε:
- Ιογενή αμυγδαλίτιδα που οφείλεται σε αδενοϊούς, influenza (ιό της γρίπης), ιό parainfluenza, ρινοϊούς κ.α.
- Βακτηριακή αμυγδαλίτιδα που οφείλεται σε β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α (Streptococcus pyogenes), πνευμονιόκοκκο, αιμόφιλο της influenza, αιμολυτικό κορυνοβακτηρίδιο κ.α.
Σε περιστατικά βακτηριακής αιτιολογίας, η αντιμετώπιση γίνεται με τη χορήγηση κατάλληλων αντιβιοτικών.
Η υποτροπιάζουσα στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα αποτελεί συχνή κατάσταση κατά την παιδική ηλικία. Οι υποτροπές της αμυγδαλίτιδας προκύπτουν καθώς τα βακτήρια που προκαλούν την ασθένεια «ξεγελούν» τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Έτσι, αντί να θυμούνται τα βακτήρια και να τα καταπολεμούν, στρέφονται το ένα εναντίον του άλλου, οδηγώντας σε επανεμφάνιση της αμυγδαλίτιδας.
Τι είναι η υποτροπιάζουσα στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα;
Ορισμένα παιδιά με γενετική προδιάθεση θα εμφανίσουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια σε ένα έτος (υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα). Σε αυτές τις περιπτώσεις ενοχοποιείται ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Α (Streptococcus pyogenes). Το βακτήριο αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε ζωτικά όργανα όπως τα νεφρά και η καρδιά. Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται σε άτομα που φέρουν ανθεκτικά βακτηριακά στελέχη ή είναι σε ανοσοκαταστολή.
Οι γονείς των μικρών παιδιών είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τα συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
- Πυρετός
- Πονόλαιμος
- Διόγκωση των αμυγδαλών και των λεμφαδένων του λαιμού
Τα παιδιά που παρουσιάζουν αρκετά επεισόδια αμυγδαλίτιδας σε ένα έτος, ίσως χρειαστεί να αφαιρέσουν χειρουργικά τις αμυγδαλές τους (αμυγδαλεκτομή).
Διάγνωση της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας
Η διάγνωση της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας τίθεται από Ωρλ και βασίζεται σε κλινική και εργαστηριακή εξέταση. Συνήθως τα συμπτώματα της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας απαντώνται και σε άλλες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού.
Η πλέον αξιόπιστη μέθοδος για τη διάγνωση της οξείας στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας είναι η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος. Απαιτείται όμως χρονικό διάστημα 2-3 ημερών μέχρι το αποτέλεσμα.
Για ταχεία ανίχνευση (<15 λεπτά) του στρεπτόκοκκου, χρησιμοποιείται η μέθοδος Strep-test, η οποία βασίζεται στον εντοπισμό του μικροβιακού αντιγόνου. Το θετικό αποτέλεσμα του Strep-test θέτει τη διάγνωση και πρέπει να αξιολογείται για την έγκαιρη έναρξη της θεραπείας. Ωστόσο, το αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει τη στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, γι’ αυτό, επί ισχυρής υποψίας, πρέπει να επιβεβαιώνεται με καλλιέργεια.
Η υποτροπιάζουσα στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα προκαλεί σοβαρές επιπλοκές;
Οι επιπλοκές της υποτροπιάζουσας στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας είναι σπάνιες, αλλά απειλητικές για τη ζωή αν συμβούν:
- Περιαμυγδαλικό απόστημα
- Ρευματικός πυρετός
- Σπειραματονεφρίτιδα
- Σύνδρομο PANDAS (Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal Infections)
Είμαι φορέας στρεπτόκοκκου αλλά δεν εμφανίζω συμπτώματα. Πρέπει να λάβω θεραπεία;
Ένα ποσοστό περίπου 5% των υγιών ατόμων φέρουν το μικρόβιο αυτό στο φάρυγγά τους χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα (υγιείς φορείς).
Στους υγιείς φορείς δεν συνιστάται θεραπεία, εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις:
- Άτομα με οικογενειακό ιστορικό ρευματικού πυρετού
- Άτομα σε στενή επαφή με πάσχοντες από διεισδυτική λοίμωξη από β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (πχ σύνδρομο τοξικού shock)
- Σε περιόδους επιδημίας στρεπτοκοκκικής φαρυγγοαμυγδαλίτιδας ή σπειραματονεφρίτιδας
- Σε ενδοοικογενειακή μετάδοση στρεπτόκοκκου σε διαφορετικά μέλη της οικογένειας (ping-pong λοίμωξη)
Τι είδους θεραπεία συνιστάται για την υποτροπιάζουσα στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα;
Η θεραπεία σε τεκμηριωμένες περιπτώσεις υποτροπιάζουσας (και μη) στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας με Strep-test ή καλλιέργεια βασίζεται στο ενδεδειγμένο αντιβιοτικό. Αν ξεκινήσει εμπειρική θεραπεία και η καλλιέργεια φάρυγγα αποβεί αρνητική, συνιστάται διακοπή της αντιβίωσης.
Αμυγδαλεκτομή προτείνεται όταν υπάρχουν τεκμηριωμένα επεισόδια αμυγδαλίτιδας με συχνότητα τουλάχιστον:
- 7 το τελευταίο έτος
- 5 ετησίως για δύο συνεχόμενα έτη
- 3 ετησίως για τρία συνεχόμενα έτη
