H κύστη θυρεογλωσσικού πόρου είναι η πιο κοινή συγγενής ανωμαλία του τραχήλου. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο από τη βάση της γλώσσας ως το λαιμό. Η πιο συνηθισμένη εντόπιση είναι η μέση γραμμή του λαιμού ακριβώς κάτω από το πηγούνι στην περιοχή του υοειδούς οστού. Αποτελεί εμβρυϊκό κατάλοιπο που σχηματίζεται λόγω αποτυχίας του κλεισίματος του θυρεογλωσσικού πόρου κατά την κάθοδο του θυρεοειδούς προς την τελική του θέση την 7η εβδομάδα κύησης.
Σημεία και συμπτώματα της κύστης θυρεογλωσσικού πόρου
Η κύστη θυρεογλωσσικού πόρου μπορεί να υπάρχει από τη γέννηση του παιδιού χωρίς να προκαλεί κανένα σύμπτωμα. Εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία μεταξύ 2-10 ετών, αν και μπορεί να διαγνωστεί σε οποιαδήποτε ηλικία ακόμα και κατά την ενηλικίωση. Όταν αρχίσει να αυξάνεται σε μέγεθος, θα γίνει αντιληπτή ως μία ανώδυνη διόγκωση στο λαιμό που μπορεί να κινείται με την κατάποση ή το βγάλσιμο της γλώσσας. Συνήθως το παιδί δεν εμφανίζει άλλα συμπτώματα όπως πόνο, δυσκολία στην κατάποση ή την αναπνοή. Μερικές φορές, όμως, όταν μολυνθεί η κύστη θυρεογλωσσικού πόρου, το παιδί μπορεί να εμφανίσει αιφνίδιο πόνο, ευαισθησία, ερυθρότητα και δυσκαταποσία. Στην περίπτωση διαπύησης της κύστης από μικρόβια, συγκεντρώνεται πύον και συνήθως είναι απαραίτητη η χειρουργική διάνοιξη και παροχέτευση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της κύστης θυρεογλωσσικού πόρου;
Η αρχική διάγνωση γίνεται συνήθως από την κλινική εξέταση, την επισκόπηση και την ψηλάφηση του τραχήλου. Σπάνια, η κύστη μπορεί να βρίσκεται σε έκτοπη θέση εκτός της μέσης γραμμής. Η διαφορική διάγνωση για την κύστη θυρεογλωσσικού πόρου περιλαμβάνει άλλες διογκώσεις-μάζες της μέσης γραμμής του λαιμού, όπως η δερμοειδής κύστη. Η στενή σχέση της κύστης θυρεογλωσσικού πόρου με το υοειδές οστό αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό διαφοροδιάγνωσης. Συμπληρωματικές εξετάσεις που επιβεβαιώνουν τη διάγνωση και συγχρόνως παρέχουν σημαντικές πληροφορίες στο χειρουργό για την επέμβαση είναι το υπερηχογράφημα τραχηλικής χώρας.
Ποια είναι η θεραπεία για την κύστη θυρεογλωσσικού πόρου;
Η οριστική θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση για την πρόληψη επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων, αλλά και λόγω του μικρού κινδύνου για κακοήθεια (εξαλλαγή σε <1% των κύστεων σε θηλώδες καρκίνωμα του θυρεοειδούς). Η επέμβαση δεν πρέπει να πραγματοποιείται στο πλαίσιο οξείας λοίμωξης. Αν έχει επιμολυνθεί η κύστη, ο ασθενής θα λάβει πρώτα αντιβιοτική αγωγή και η αφαίρεση θα προγραμματιστεί μετά την επίλυση της λοίμωξης. Υπάρχει μικρός κίνδυνος υποτροπής (~2,5%).
Τι να περιμένω ως προς την μετεγχειρητική πορεία του παιδιού;
Μετά από παραμονή μίας βραδιάς στο νοσοκομείο, οι ασθενείς λαμβάνουν εξιτήριο. Θα συνταγογραφηθούν παυσίπονα και αντιβιοτικά. Ανάλογα με το μέγεθος της κύστης του θυρεογλωσσικού πόρου, ενδέχεται να υπάρχει παροχέτευση η οποία θα αφαιρεθεί την ημέρα εξόδου ή μετά από λίγες ημέρες. Το παιδί μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο και τις δραστηριότητές του περίπου μετά από 1 εβδομάδα, αφού γίνει επανέλεγχος για την επιβεβαίωση της ομαλής μετεγχειρητικής εξέλιξης.