Η δυσφαγία είναι ο ιατρικός όρος που περιγράφει τη δυσκολία στην κατάποση υγρών και στερεών, μία κατάσταση που μπορεί να επηρεάζει οποιοδήποτε τμήμα του «μονοπατιού κατάποσης». Συχνά το άτομο αισθάνεται ότι κάτι έχει «κολλήσει» στο λαιμό ή το στήθος του. Σε ακραίες περιπτώσεις, η δυσφαγία προκαλεί σημαντικές δυσκολίες στη σίτιση οδηγώντας σε απώλεια βάρους και άλλα ιατρικά προβλήματα. Είναι ιδιαίτερα συχνή σε ηλικιωμένους, σε βρέφη και άτομα με νευρολογικές παθήσεις, ωστόσο μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Οι αιτίες της δυσφαγίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Λοίμωξη ή ερεθισμό του οισοφάγου
- Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
- Οδοντιατρικά προβλήματα
- Τραυματισμό στον τράχηλο ή το θώρακα
- Διαταραχές του νευρικού συστήματος (νόσος του Πάρκινσον, εγκεφαλική παράλυση)
- Εγκεφαλικό επεισόδιο ή εγκεφαλικό τραύμα
- Χειρουργική επέμβαση στην περιοχή του τραχήλου
- Όγκο στο στόμα, το λαιμό ή τον οισοφάγο
Τα τυπικά συμπτώματα είναι τα παρακάτω:
- Πόνος ή δυσκολία στην κατάποση, σε σοβαρές περιπτώσεις ακόμα και στην κατάποση του σάλιου
- Βήχας κατά το φαγητό
- Συνεχής αίσθηση ότι κάτι υπάρχει στο λαιμό ή τον οισοφάγο
- Εμφάνιση πνευμονίας λόγω εισρόφησης
- Απώλεια βάρους-υποσιτισμός
- Αφυδάτωση
- Ένρινη χροιά στη φωνή
Πώς τίθεται η διάγνωση της δυσφαγίας; Απαιτεί συνεργασία και με άλλες ιατρικές ειδικότητες;
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι δυσφαγίας: δυσφαγία που προκαλείται από στένωση ή διαταραχή της φυσιολογικής κίνησης του οισοφάγου και δυσφαγία που προκαλείται από προβλήματα στο στοματοφάρυγγα. Επομένως, είναι σημαντικό να εξακριβωθεί η αιτία που την προκαλεί και να υπάρξει, όπου απαιτηθεί, στενή συνεργασία ΩΡΛ και γαστρεντερολόγου. Μπορεί να είναι δύσκολο ορισμένες φορές να γίνει η διάγνωση, επειδή μιμείται συμπτώματα άλλων ασθενειών. Ωστόσο, με λήψη σωστού ιστορικού, κλινική εξέταση και διαγνωστικές εξετάσεις (πχ ακτινογραφία, λαρυγγοσκόπηση, ενδοσκόπηση ανώτερου γαστρεντερικού) τα εμπόδια αυτά ξεπερνιούνται.
Τι περιλαμβάνει η θεραπεία της δυσφαγίας;
Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από το αίτιο που την προκαλεί.
Μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φαρμακευτική αγωγή
- Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες
- Αλλαγές στη στάση του σώματος
- Ασκήσεις για την ενίσχυση των μυών του προσώπου και βελτίωση του συντονισμού
- Χειρουργική επέμβαση